Άθως ο Εμός

Facebook

Φωτοιστορίες...

Aνάβαση στην κορυφή του Άθωνα (2033 μ.)

To Κομποσχοίνι

«Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με»

Το κομποσχοίνι των Ορθόδοξων μοναχών είναι συνήθως μάλλινο και πλεγμένο σε διάφορα μεγέθη. Από πολύ μικρό, που φοριέται στο δάχτυλο, έως πολύ μεγάλο: 33άρι (με 33 κόμπους), 50άρι (με 50 κόμπους), 100άρι, 500άρι κ.λπ.

Κατά μια παράδοση που χάνεται στα βάθη της ιστορίας, ο όσιος Παχώμιος το 320 μ.Χ., ίδρυσε με την βοήθεια του Αγίου Αντωνίου το πρώτο μοναστήρι στην Θηβαϊδα της Αιγύπτου. Άρχισε να αναζητεί ένα τρόπο που θα βοηθούσε τους μοναχούς στην αυτοσυγκέντρωση κατά τη διάρκεια της προσευχής και στην αρίθμηση των ευχών. Κατά την παράδοση πάντα, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ επισκέφθηκε στον ύπνο του τον όσιο Παχώμιο και του έδειξε πώς θα φτιάξει το εργαλείο που θα εξυπηρετούσε τις ανάγκες της προσευχής. Το εργαλείο αυτό ήταν το κομποσχοίνι.

Σύμφωνα με τον Άγιο Παΐσιο1, «κάποτε ένας ασκητής έκανε πολύ αγώνα, πολλές μετάνοιες κ.λπ., και ο διάβολος πήγαινε και έλυνε τους κόμπους του κομποσχοινιού του. Έκανε - έκανε μετάνοιες ο καημένος και απόκαμε, γιατί δεν μπορούσε να τις μετρά, αφού ο διάβολος του έλυνε συνέχεια τους κόμπους. Τότε παρουσιάσθηκε Άγγελος Κυρίου και του δίδαξε πώς να πλέκει τους κόμπους, ώστε σε κάθε κόμπο να σχηματίζονται εννέα σταυροί. Ο διάβολος μετά, ο οποίος τρέμει τον σταυρό, δεν μπορούσε να τους λύση. Έτσι κάθε κόμπος του κομποσχοινιού έχει εννέα σταυρούς, που συμβολίζουν τα εννέα τάγματα των Αγγέλων».

Στην προσευχή με κομποσχοίνι, που βοηθά πολύ στη συγκέντρωση του νου, ακολουθείται συγκεκριμένη τεχνική μέθοδος. Σε κάθε κόμπο που περνά ανάμεσα στα δάχτυλά του ο προσευχόμενος, λέει αλληλοδιαδόχως τις ευχές: Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με τον αμαρτωλόν, Υπεραγία Θεοτόκε Σώσον ημάς, Άγιοι του Θεού πρεσβεύσατε υπέρ ημών. Είναι δυνατόν να λέγεται και μόνη η ευχή: Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με τον αμαρτωλόν. Το κομποσχοίνι έχει σχεδιαστεί για προσευχή, και όχι για να παίζει ρόλο βραχιολιού στον καρπό του χεριού.

«Έχουμε διδαχθεί ότι η προσευχή της μετανοίας, ειδικά η προσευχή του Ιησού, μπορεί να μας φέρει αυτό που οι Πατέρες ονομάζουν «χαρμολύπη». Εμείς νιώθουμε λύπη για τις αμαρτίες και αδυναμίες και πτώσεις μας ενώπιον του Θεού, των συνανθρώπων μας και του εαυτού μας, όμως η λύπη αυτή γίνεται πηγή χαράς και αναπαύσεως εν Χριστώ, ο οποίος εκχύνει το έλεός Του και την συγχώρηση σε όλους όσοι επικαλούνται το όνομά Του.»2

Λίγα λόγια για τους συμβολισμούς: στο κομποσχοίνι, κάθε τμήμα του έχει συμβολική σημασία.

Παρόλα αυτά, ενώ ο αριθμός σταυρών που αποτελούν τον κάθε κόμπο παραμένει πάντα σταθερός, ο αριθμός των κόμπων που αποτελούν το κομποσχοίνι εξαρτάται από τον αριθμό των προσευχών για τον οποίο θα χρησιμοποιηθεί.

(1) Απόσπασμα από το βιβλίο «Λόγοι ζ’-Περί Προσευχής», Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου

(2) ΤΟ ΚΟΜΠΟΣΧΟΙΝΙ, Σκέψεις ενός Αγιορείτου Μοναχού, «Αγιορείτικη Μαρτυρία» της Ι. Μονής Ξηροποτάμου Αγίου Όρους, τ. 12-13

Tο athosemos.com δεν εκπροσωπεί την Ιερά Κοινότητα του Άγιου Όρους ούτε σχετίζεται με τις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους και δεν χρηματοδοτείται από πουθενά.

Η ιστοσελίδα έχει ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ.

Η ιστοσελίδα athosemos.com σκοπό έχει να παρέχει πληροφορίες σχετικά με την επίσκεψη στο Άγιο Όρος, για όσους δεν το έχουν επισκεφθεί, αλλά και την παρουσίαση ιστορικών στοιχείων και προσωπικών εμπειριών σχετικών με το Άγιο Όρος.

Πάσχα στο Άγιο Όρος

Το Πάσχα στο Άγιο Όρος διαφέρει κατά πολύ από το κοσμικό. Στην Αθωνική Πολιτεία, στο Περιβόλι της Παναγιάς, δεν υπάρχουν βεγγαλικά και οβελίες.

Στο Όρος το Πάσχα είναι βαθιά μυστηριακό. Ο ήχος από το τάλαντο καλεί μοναχούς και προσκυνητές στο Καθολικό για τις ακολουθίες της Μεγάλης εβδομάδας. Ολονύχτιες ακολουθίες, πρόσωπα σιωπηλά, βυζαντινοί ύμνοι, ένα βήμα πιο κοντά στο Θεό!

Υπό το φως των κεριών, πρόσωπα και μελωδίες γίνονται ένα και ο απόηχος της κατάνυξης διαπερνά Ιερές Μονές, Σκήτες και Κελιά και αναπαύεται στις παρυφές του Άθου.

Ανάσταση στο Άγιο Όρος

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος.
Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν ἅγιον, Κύριον, Ἰησοῦν τὸν μόνον ἀναμάρτητον.
Τὸν Σταυρόν σου Χριστὲ προσκυνοῦμεν καὶ τὴν ἁγίαν σου Ἀνάστασιν ὑμνοῦμεν καὶ δοξάζομεν· σὺ γὰρ εἶ Θεὸς ἡμῶν, ἐκτὸς σοῦ ἄλλον οὐκ οἴδαμεν, τὸ ὄνομά σου ὀνομάζομεν.
Δεῦτε πάντες οἱ πιστοί, προσκυνήσωμεν τὴν τοῦ Χριστοῦ ἁγίαν ἀνάστασιν·
ἰδοὺ γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ.
Διὰ παντὸς εὐλογοῦντες τὸν Κύριον, ὑμνοῦμεν τὴν ἀνάστασιν αὐτοῦ·
Σταυρὸν γὰρ ὑπομείνας δι᾿ ἡμᾶς, θανάτῳ θάνατον ὤλεσεν. Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τοῦ τάφου καθὼς προεῖπεν, ἔδωκεν ἡμῖν τὴν αἰώνιον ζωὴν καὶ μέγα ἔλεος.

Ἡ ζωὴ ἐν τάφῳ...

Ἡ ζωή ἐν τάφῳ, κατετέθης Χριστέ, καί Ἀγγέλων στρατιαί ἐξεπλήττοντο, συγκατάβασιν δοξάζουσαι τήν σήν.

Ἡ ζωή πῶς θνήσκεις; Πῶς καί τάφῳ οἰκεῖς; Τοῦ θανάτου τό βασίλειον λύεις δέ, καί τοῦ ᾍδου τούς νεκρούς ἐξανιστᾷς. 

Μεγαλύνομέν σε, Ἰησοῦ Βασιλεῦ, καί τιμῶμεν τήν ταφήν καί τά πάθη σου, δι’ ὧν ἔσωσας ἡμᾶς ἐκ τῆς φθορᾶς.

Ἰησοῦ Χριστέ μου, Βασιλεῦ τοῦ παντός, τί ζητῶν τοῖς ἐν τῷ ᾍδῃ ἐλήλυθας; ἤ τό γένος ἀπολῦσαι τῶν βροτῶν;

Η Νοερά Προσευχή

Η Νοερά Προσευχή (από κάποιους Πατέρες της Εκκλησίας ονομάζεται επίσης και Καρδιακή Προσευχή ή απλώς Ευχή), είναι μια σύντομη προσευχή, που λέγεται επαναλαμβανόμενα. Έχει γίνει αντικείμενο διδασκαλίας και συζητήσεων καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας. 

Η νοερά προσευχή ποικίλλει, από τον απλούστερο δυνατό τύπο: "Κύριε ελέησον", μέχρι την πιο συνήθη μορφή: "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με" ή "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλόν", και την πιο εκτενή μορφή: "Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλόν"

Το Άγιο Όρος θεωρείται το πιο σημαντικό κέντρο άσκησης της Νοεράς Προσευχής.

Χάρτης Αγίου Όρους

Μοναστηριακό άσμα

Ψάλλει ο π. Δωρόθεος

Μες της ερημιάς τα κάλλη στις σπηλιές και στα βουνά κει που λούλουδα ανθούνε και λαλούνε τα πουλιά. Κατοικούν αγνές υπάρξεις σαν τα κρίνα του αγρού κι απ' τα ρόδα πιο ωραίοι είναι οι μοναχοί Χριστού.

Εγκατέλειψαν τον κόσμο φίλους τους και συγγενείς τον Θεό και τους Αγίους έχουν τώρα για γονείς. Μέρα νύχτα γλυκά ψάλλουν στον Νυμφίο τους Χριστό που τους στόλισε με Χάρη σαν περιστεράκι αγνό.

Πριν ο ήλιος ανατείλει και ροδίσει η χαραυγή πριν η πούλια βασιλεύσει κάνουν Θεία προσευχή. Και οι Άγγελοι διαβαίνουν δίπλα τους σαν τα πουλιά, παίρνουνε την προσευχή τους και την πάνε κει ψηλά.

Τα σκελετωμένα χέρια που κρατούν στην προσευχή, το ιερό το κομποσχοίνι και τον Συναξαριστή.

Πάντα είναι υψωμένα εις τα ύψη του ουρανού, σαν τα δέντρα δίχως φύλλα και έχουν χρώμα του νεκρού. Σαν σημάνει η καμπάνα και το σήμαντρο μαζί, και ο ήχος του ταλάντου τότε αλλάζει η ζωή.

Μας φορεσάνε το ράσο την αγία φορεσιά, μας εδώσανε το σχήμα πάμε για τον Γολγοθά. Η ωραία τράπεζα τους τ΄ αγιασμένα φαγητά, όσο φτωχικά κι αν είναι τους ευφραίνουν την καρδιά.

Δια τούτο και το στέμμα άφησαν οι βασιλείς και κλειστήκαν στα κελλιά τους δίχως πρόσωπο τιμής.

Τι με ωφελούν αδέλφια φίλοι μου και συγγενείς που την ώρα του θανάτου δεν με βοηθεί κανείς. Τι τα ράσα κι αν φορούμε πάλι τούτο δεν αρκεί, πρέπει να περιφρονούμε και την κοσμικήν ζωήν.

Έχετε καλήν υγείαν φίλοι μου και συγγενείς εγώ δεν αντέχω πλέον εις την κοσμικήν ζωήν.

Κανόνες Χριστουγέννων 

Ιερά Μονή Οσίου Γρηγορίου - Άγιον Όρος

Ψάλλουν Γρηγοριάτες Πατέρες

Ωδή Α’

Χριστός γεννάται δοξάσατε
Χριστός εξ ουρανών απαντήσατε
Χριστός επί γης υψώθητε.
Άσατε τω Κυρίω πάσα η γη, και εν ευφροσύνη,
ανυμνήσατε λαοί, ότι δεδόξασται.

Έσωσε λαόν, θαυματουργών Δεσπότης,
Υγρόν θαλάσσης κύμα, χερσώσας πάλαι.
Εκών δε τεχθείς, εκ Κόρης τρίβον βατήν,
Πόλου τίθησιν ημίν• ον κατ’ ουσίαν,
Ίσόν τε Πατρί, και βροτοίς δοξάζομεν.

Ωδή Γ’

Τω προ των αιώνων,
εκ Πατρός γεννηθέντι αρρεύστως Υιώ,
και επ’ εσχάτων εκ Παρθένου, σαρκωθέντι ασπόρως,
Χριστώ τω Θεώ βοήσωμεν.
Ο ανυψώσας το κέρας ημών, Άγιος ει Κύριε.

Νεύσον προς ύμνους, οικετών ευεργέτα,
Εχθρού ταπεινών, την επηρμένην οφρύν,
Φέρων τε παντεπόπτα, της αμαρτίας
Ύπερθεν ακλόνητον, εστηριγμένους,
Μάκαρ μελωδούς, τη βάσει της πίστεως.

Ψάλλουν τον Χριστουγεννιάτικο Κανόνα πατέρες εκ της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους.

Το Άγιο(ν) Όρος αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού Κράτους, που βρίσκεται στη χερσόνησο του Άθω της Χαλκιδικής στη Μακεδονία. 

Περιλαμβάνει τις είκοσι Ιερές Μονές, τα εξαρτήματά τους και διάφορα καταστήματα και υπηρεσίες. Ανεπίσημα χαρακτηρίζεται ως «Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία». 

Από το 1988 συγκαταλέγεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Η επικράτηση όμως του ονόματος «Άγιον Όρος» φαίνεται να έγινε κατά το πρώτο μισό του 12ου μ.Χ. αιώνα.

Συγκεκριμένα σε χρυσόβουλο έγγραφο του Αυτοκράτορα Αλέξιου Α' Κομνηνού προς την Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας το 1144 μ.Χ., η οποία αναγνωρίζεται οριστικά και επίσημα και επιβάλλεται το νέο όνομα όπως αναγράφεται σε αυτό: «Εφεξής το όνομα του Άθω καλείσθαι Άγιον Όρος παρά πάντων». Σε μεταγενέστερα αυτοκρατορικά και άλλα έγγραφα αναφέρεται ως «Το Αγιώνυμον Όρος του Άθω».

Στους πιστούς το Άγιον Όρος είναι γωνστό ως "Το περιβόλι της Παναγιάς".